Afbeelding bij Wat zijn rijgklemmen ? - wire 1098059 1920

Wat zijn rijgklemmen ?

Rijgklemmen, draadbruggen of etageklemmen worden gebruikt om verschillende geleiders en kabels in een zekeringkast door te verbinden. Flexibele geleiders, massieve geleiders of bruggetjes kan je op die manier overzichtelijk en veilig verbinden zonder loshangende klemmetjes. De etageklemmen verschillen hierbij van de doorgangsklemmen en traditionele Wago verbindingsklemmen doordat ze op 1 positie meerdere verschillende draden kunnen verbinden (bijvoorbeeld zowel de fase, neutre en aarding).

Praktisch gezien gebruik je ze om deze reden als particulier bijna enkel bij domotica systemen of bij een systeem met centrale sturing. Voor doe-het-zelvers is het op dat moment namelijk cruciaal om het overzicht goed te behouden. Wat de rijgklemmen je op die manier toelaten, is om zowel de inkomende draden van de sensoren, drukknoppen eof schakelaars te centraliseren. Daarnaast kan je natuurlijk ook hetzelfde doen voor de circuits waar de grootste stromen door gaan lopen. En tot slot kan je de aardings-, fase- of nulverbindingen doorlussen zonder voor iedere verbinding een draadje als brug te gebruiken.
Dit wordt stukken overzichtelijker omdat je geen loshangende verbindingen meer hebt en de lasten 1 per 1 kan aansluiten op de 3-etageklemmen.
Kort gesteld: Hoe meer draden je in de kast verwacht, hoe nuttiger zo’n klemmen worden.

Voor een centrale sturing kan je bijvoorbeeld gebruik maken van 4-voudige teleruptoren, die doorgaans iets goedkoper zijn, groepensturing geïntegreerd hebben & waar je de centrale aan-uit maar 1x moet bekabelen. Maar bij zo’n modules wordt het al snel een hele nest om alle bruggetjes manueel te leggen. Toegepast op het aansluitschema van een Eltako 4-voudige teleruptor, kan je daardoor de stuurkring (rood) & de vermogenkring (blauw) serieus vereenvoudigen.

Afbeelding bij Wat zijn rijgklemmen ? - untitled 5

Bij een enkelfasige aansluiting, volstaat het bijvoorbeeld voor de vermogenskring om de fase door te lussen op de teleruptoren zelf. En om daarna de uitgangen die normaal rechtstreeks naar de last gaan (2-4-6-8), over te zetten op de etageklemmen.
Later sluit je dan zowel de gemeenschappelijke aarding, als de individuele last aan per etageklem. In de praktijk komt dit meestal neer op:
– aansluiten van een aardingsmodule zodat de etageklemmen geaard worden over de DIN-rail
– doorlussen van de fase op de etageklemmen in de vermogenskring
– aansluiten van de lichten in kring 1 op etageklem 1, etc.

Afbeelding bij Wat zijn rijgklemmen ? - untitled 6

Nota: In bovenstaande afbeelding is de aansluiting naar de lichtkringen enerzijds (links boven) en de aansluiting naar de schakelaars anderzijds (rechts boven) nog niet getekend.

En als je voor de stuurkring ook verbindingsklemmen hebt voorzien, kan je daarop dan de geleider & nulgeleider uit de UTP of SVV kabel in het stuurcircuit laten toekomen. Voorzie je ook nog een gelijkaardige nummering op beide sets klemmen, dan wordt het controleren van de installatie zo gemakkelijk als aangeven:
“Licht 2 moet geschakeld worden uit drukknop 1 en 2, dus moeten er draden uit stuurklem 1 en 2 naar ingang 2 gaan (A3 bij deze Eltako)”

Wil je nu nog steeds aan de slag met rijgklemmen? Hou er dan wel rekening mee dat je voldoende ruimte vrij houdt in de kast… Deze klemmen monteer je tenslotte nog altijd op de DIN rail, dus die moet wel degelijk nog volledig vrij zijn. Een kast met minstens 74 modules is dus voor een doorsnee appartement tot klein rijhuis wel degelijk aan te raden. (Denk bijvoorbeeld aan de Vynckier kasten met 74 modules als je toch iets of wat prijsbewust bezig bent)
En voor de klemmen zelf, persoonlijk ben ik best fan van de Wago TopJob S klemmen. Die kan je gebruiken met flexibele geleiders met einddop, massieve geleiders in bijna alle maten, vallen qua prijs reuze mee & zijn meer dan groot genoeg om de stromen in residentiële toepassingen aan te kunnen. Daarnaast werken ze ook met een eenvoudige push-in verbinding. D.w.z. geen geneuzel met een schroevendraaier op de etageklemmen (net omdat dit de plaats is waar je het meeste verbindingen moet gaan testen & versteken).

In principe zou je perfect van start kunnen gaan met een volledige kit 821-131. Maar omdat de meeste kleine installaties niet echt tot 30 verschillende lichtkringen geraken, kan je het ook even goed apart bestellen. Wel even goed tellen & dan gewoon onderstaande onderdelen bestellen (bij de lokale groothandel of rechtstreeks thuis geleverd via Amazon)

2003-7646 TopJob S etageklem: Hiervan moet je er net evenveel voorzien als dat je lichtkringen hebt.
2003-7692 TopJob afsluitplaat: Bij iedere overgang moet je zo’n plastic plaatje steken, d.w.z. minstens 1 per 8 lichtkringen & 2 aan de uiteinden van de groep. Voor afzonderlijk bediende lichtkringen, heb je er bijvoorbeeld minstens 5 nodig.
249-116 Wago eindklem: Deze eindklemmen houden de etageklemmen op hun plaats, zodat ze niet af de DIN rail schuiven
2002-482 Wago brug: Dit bruggetje is waar de echte plaatsbesparing gebeurt. Doordat je op de etageklemmen de fase kan doorlussen met deze bruggen, moet je per kring niet meer manueel strippen, buigen & doorlussen. Hier heb je er ongeveer 1 per groep van 8 lichtkringen voor nodig in plaats van 7 draadbruggetjes.

Wat er trouwens niet standaard in de domotica kit van Wago zit, zijn de aardingsklemmen. Die herken je aan hun geel-groene kleur en moet je trouwens nog wel verbinden met de aardingsrail. Maar 1 zo’n aardingsklem kan (bijna) alle TopJob S etageklemmen langs achter aarden.
(Afhankelijk van de benodigde doorsnede van de aarding vind je die onder de 2006-1207, 2010-1207 of 2016-1207 TopJob aardingsrijgklemmen)

Voor de stuurkring hangt het tenslotte een beetje af van hoeveel schakelaars je 1 bepaalde groep wil laten bedienen. Doorgaans kom je met dubbelvoudige doorgangsklemmen al een heel eind (want dan kan je zonder te hoeven bruggen al 3 ingangen afkomstig van de drukknoppen aansluiten op 1 ingang van de teleruptoren). Even ter verduidelijking – voor een SVV kabel is dat dus de 2000 reeks van Wago.

Tot slot – er zijn natuurlijk ook andere merken rijgklemmen op de markt. Maar doordat ik hier totaal geen ervaring mee heb, durf ik ook geen uitspraken doen over hoe eenvoudig ze aan te sluiten zijn, of ze in een standaard kast passen, etc.