Afbeelding bij Zelf een eendraadschema tekenen - Uwelektrischschema.be   Voorbeeld Eendraadschema

Zelf een eendraadschema tekenen

Bij het keuren van een elektrische installatie heb je zowel een situatieschema als een éédraad(s)schema nodig. Voor die situatieschets kan je professioneel gaan door een licentie van Eplan of AutoCAD aan te schaffen. Maar voor elektrische installaties van een studio tot en met een villa, is dat waarschijnlijk meer dan een beetje overkill. Simpelweg met pen en papier de schakelaars aanduiden op de grondplannen die je in een eerdere fase al hebt opgesteld, werkt veel eenvoudiger.

Maar voor het eendraadschema is het nét een ander verhaal.
Noem me neurotisch, maar het ziet er zo veel netter uit als alle schakelaars & stopcontacten op gelijkaardige afstanden staan.

Hoe tekenen elektriciens een schema ?

De meeste elektriciens gebruiken wel degelijk een programma om ordelijke schema’s te tekenen. Maar jammer genoeg is de elektriciteitsmarkt een vrij lokale bedoening… De symbolen van het AREI komen nl. wel ongeveer overeen met de internationale symbolen, maar nét niet volledig. En dan kan je als doe-het-zelver wel in Paint of Visio aan de slag met cirkeltjes en lijntjes, maar dat word je vrij snel beu.

Het alternatief is dan om toch een programma uit het Eplan of Autocad gamma te kiezen. Die kan je trouwens tegenwoordig ook online (en grotendeels gratis) gebruiken – maar de leercurve blijft nog altijd redelijk steil & de online versies zijn doorgaans serieus beperkt qua gebruiksvriendelijkheid voor deze schema’s. Iets eenvoudigere programma’s lokken gebruikers dan weer met symbolen bibliotheken, maar 500 euro voor een programma zoals bv. Trikker om een paar lijntjes te trekken, is misschien toch wat duur.

Hoe kan je zelf een eendraadschema tekenen ?

Maar tegenwoordig kan je dat gelukkig ook allemaal zelf.
Daar heb je maar een aantal dingen voor nodig

  • Verschillende symbolen van het AREI
  • Online tekenprogramma, zoals Draw.io
  • Handleiding tekenen van elektrische schema’s

De verschillende symbolen – AREI

Hier wil ik jullie een kleine gunst geven. Onder deze link vind je een lijst van de meest gebruikte AREI symbolen. Individueel weergegeven en (hopelijk) logisch benoemd.

ZIP met symbolen van het AREI

Niets super ingewikkeld – ze zien er bv. zo uit voor een kookvuur en een enkelpolige schakelaar.
Afbeelding bij Zelf een eendraadschema tekenen - untitledAfbeelding bij Zelf een eendraadschema tekenen - untitled 2

O ja, herschaal wel alle symbolen naar de kleinst mogelijke resolutie.
De scan van de symbolen is (nog) niet echt van super kwaliteit. Moest je daar toch in geïnteresseerd zijn, laat zeker iets weten. Bij voldoende interesse schiet ik daarvoor graag in gang.

Draw.io

Visio – but free & online

Om die symbolen dan nog mooi uitgelijnd te krijgen, heb je eigenlijk niet veel nodig.  We hebben daarnet misschien een klein beetje kleinerend gedaan over Paint & Visio, maar die voldoen waarschijnlijk wel. Ben je ook nog eens allergisch aan betalen voor software, dan kan je met de gratis versie van Draw.io direct aan de slag.

Afbeelding bij Zelf een eendraadschema tekenen - Screen recording 2019 12 02 at 06.49.00 AM

Gewoon symbolen in de browser slepen, verbinden met de lijntjes en als je echt wil, mooi verticaal uitlijnen. Kom je wat plaats te kort, kan je alles eenvoudig herschalen. Ook tekst zet je er eenvoudig bij.

Het installatieboek

Dit boek is eigenlijk een must-have voor iedere klusser met elektricien-ambities. De onderwerpen variëren van:

  • opbouw en voorbeelden van elektrische installaties
  • een herhaling van alle symbolen (moest je er nog een paar mankeren)
  • voorbeelden van de verschillende schema’s
  • bijna alle andere regeltjes die je moet volgen om aan het AREI te voldoen

Doe jezelf dus een plezier en schaf gewoon dit boek aan. Voor 30 euro bespaar je jezelf uren zoeken op verschillende forums (of zelfs op deze site).

ISBN 9789080563209 – Het installatieboek

Samenvatting

Met een boek dat minder dan 40 euro kost & voor de rest alleen gratis tools kan je dus perfect zelf jouw eigen elektrisch eendraadsschema tekenen. Dus zonder programma’s van 500 euro of meer.

Op expliciete vraag misschien nog een aantal vuistregels:

  • Vermeld altijd het type draad & zekering, net als de manier waarop ze ingebouwd zijn.
  • Benoem iedere kring zoals op het situatieschema
  • Alle kringen moeten doorgaans op een gemeenschappelijke differentieel en zekering zitten (de grootste in de kast)
  • Zekeringen en differentieels lopen altijd van groter naar kleiner naarmate je richting de verbruiker gaat.
  • “Natte apparaten” zoals wasmachine, droogkast, CV ketel, … net als de stopcontacten en lichten in de badkamer / doucheruimte steek je ook nog achter de kleinere aardlekschakelaar van 30mA
  • Domotica & impulsschakelaars.
    Kringen op 24 Volt moet je in principe niet weergeven op het eendraadschema (op de publicatiedatum valt dit toch nog onder de drempelwaarde). Voor teleruptoren of domotica systemen maakt het voor het eendraadsschema dus totaal niets uit waar de schakeling fysisch plaatsvindt – in de kast zoals bij deze centrale sturingen of in de schakelaar zelf zoals bij een klassieke installatie. Enkel het symbooltje verandert.
    Wil je dus een teleruptor of een domotica oplossing tekenen, dan ben je niet verplicht om lussen te tekenen naar voedingen in de kast. Let op – niet verplicht… Het is bv. altijd wel mogelijk om zowel drukknoppen als impulsschakelaars naar een gemeenschappelijke kast terug te tekenen, maar je kan ook perfect als enkel de impulsschakelaar tekenen op het schema.
    Om meteen tot het lastigste voorbeeld te springen: voor een viervoudige impulsschakelaar op lichtkring H kan je bv. 4 separate impulsschakelaars tekenen en deze H1.1, H1.2, H1.3, H1.4 noemen. Lichtkring H is dan afgezekerd op 1 gemeenschappelijke zekering, zoals in de kast zelf, je hebt aangegeven dat de verschillende vermogenskringen samenkomen tussen schakelaar en zekering. En door de codering geef je ook nog eens aan dat die 4 impulsschakelaars eigenlijk in 1 meervoudige teleruptor zijn ingebouwd.
    De drukknoppen staan dan inderdaad niet op het schema, maar dat is het hele punt… Die dingen kan je eenvoudig veranderen zonder dat dat veranderingen aan het elektrisch dossier meebrengt.
    Als je dan ook nog in de kast H boven zowel zekering als teleruptor schrijft, hou je ook daar nog het overzicht.

Beetje heavy om op te eindigen & voor een klassieke installatie is het bijna altijd véél eenvoudiger, maar moest je toch nog praktische vragen of minder praktische opmerkingen hebben, laat dan zeker even wat weten.
En ja, dat mag natuurlijk ook over jouw specifieke schema gaan. (Heb jij trouwens een duidelijkere set symbolen, dan mag je die ook altijd even doorsturen.)